Zweden is het land van eindeloos veel bos, tienduizenden meertjes en het outdoor leven. Voor mij een uitstekende reden om de Trans Euro Trail (TET) in Zweden te gaan rijden. In dit artikel deel ik mijn ervaring na acht dagen offroad rijden in Zweden en geef ik concrete tips om zoveel mogelijk uit het verblijf in Zweden te halen.
Waarom offroad rijden in Zweden
Zweden is niet direct het eerste land waar men aan denkt bij offroad motorrijden. Zweden is namelijk vrij vlak qua landschap met slechts een heel klein gedeelte van het land wat bestaat uit berglandschap.
Ik heb echter voor Zweden gekozen omdat ik een voorliefde heb voor de combinatie van motorrijden en (wild)kamperen.
Zweden is het land van eindeloos veel bos en tienduizenden meertjes. Je kunt er praktisch overal buiten de bebouwde kom wildkamperen en met een kampvuur genieten van een prachtige zonsondergang aan een meer.
Met dit alles in gedachte heb ik dus gekozen om mijn eerste buitenlandse TET avontuur in Zweden te starten.
Mentale voorbereiding – van groepsrit naar solo avontuur
Dit avontuur zou ik oorspronkelijk aangaan met twee vrienden die helaas kort van te voren afhaakten. Ik was zelf nog nooit zo lang op een buitenlands avontuur geweest, maar niet gaan was geen optie.
Solo rijden betekent op jezelf zijn aangewezen. Qua praktische voorbereiding houdt dat voor mij in dat in dat ik simpelweg meer tools moet meenemen, eenmaal on the road komen er nog wat extra zaken bij kijken zoals:
- Je kunt niet leunen op de ervaring en het instinct van een ander
- Niemand trekt je uit een greppel als je bijv. een bocht verkeerd inschat
- Je moet je eigen motorpech, groot of klein, zelf oplossen
- En in de avond aan het kampvuur moet je genieten van de geluiden van de natuur i.p.v. de gesprekken met vrienden
Als je dit alles in acht neemt kun je er ook solo een prachtig avontuur van maken.
Motorische voorbereiding
Los van het mentale stukje voorbereiding heb ik voor mijn trip ook wat motor gerelateerde voorbereidingen getroffen:
Nieuwe velgen, tubeless
Ik zie mezelf niet anderhalf uur langs de kant staan om een band van de velg te demonteren om zo een lekke binnenband te plakken. Ik heb daarom een paar maanden van te voren de keuze gemaakt (mijn voorvelg was sowieso aan vervanging toe) om de standaard velgen te vervangen voor Excel velgen van Haan Wheels.
Omdat ze hem tegen een meerwaarde van ±40 euro per velg tubeless kunnen maken, heb ik daar direct voor gekozen. Ook vond ik het wel tijd voor een nieuw kleurtje en heb ik zwart verruild voor goudkleurig.
Met de nieuwe tubeless velgen kan ik bij een lekke band binnen een paar minuten de band proppen, oppompen met de mobiele compressor en verder gaan met de reis.
Nieuwe banden
De afgelopen twee jaar heb ik op Mitas E07+ gereden (voor en achter), maar voor deze reis heb ik voor het 21” voorwiel gekozen voor de Bridgestone Battlax AdventureCross AX41.
Deze banden hebben een agressiever noppenprofiel en gaven mij tijdens de voorbereiding met een dagje TET Nederland veel meer vertrouwen dan de Mitas. In Zweden was ik op het gravel en op de onverharde bospaden ook zeer te spreken over de Bridgestone band.
Grote beurt
Ik ben groot voorstander van goed onderhoud voor de start van een reis. Het laatste wat ik wil is onderweg stil komen te staan motorpech door lekkage of versleten onderdelen. Iets wat prima voorkomen had kunnen worden met degelijk onderhoud.
Mijn Yamaha XT 660 Z Tenere had daarom bij mijn garage al een grote beurt gekregen. Zelf heb ik twee weken van te voren nog de remblokjes van de voorrem verwisseld met TRW gesinterde blokjes. Met mijn setup (Motomaster 320mm wave singledisc) maakte dat een enorm verschil.
Gebruik gedetailleerde topografische kaarten
Een fout die ik veel beginnende offroad rijders zie maken is dat ze netjes een track downloaden en inlezen op hun GPS apparaat of smartphone, maar vervolgens geen gebruik maken van topografische kaarten.
Topografische kaarten bevatten een veel gedetailleerder niveau van een natuuromgeving dan je reguliere kaarten. Dit houdt in dat o.a. kleine onverharde (wandel) paden (beter) te zien zijn, waardoor je duidelijker kunt zien waar de track loopt en wat de mogelijkheden in de buurt zijn, als je wilt afwijken of een plek zoekt om wild te kamperen.
Voor mijn Garmin Montana 680t had ik al een topografische kaart van Europa en voor mijn iPhone heb een navi app gedownload en vervolgens een gratis, maar zeer goede, topografische kaart van Zweden gedownload.
Duo device navigatie
TET Zweden was de eerste trip waarbij ik zowel mijn Garmin Montana 680t als de smartphone heb gebruikt om simultaan te navigeren. Ik heb voor deze setup gekozen omdat ik in de context van de track in één opslag wil kunnen zien wat mijn positie is, hoeveel ik nog te gaan heb en wat voor interessant gebied er om mij heen ligt.
Met mijn Garmin kan ik niet snel switchen tussen een ingezoomde en een uitgezoomde view. Hij is daarnaast hopeloos ouderwets qua software en snelheid, maar wel oer betrouwbaar en gemaakt om in alle condities, extreme zon of regenval, kou of hitte te functioneren. Daarom is alleen een smartphone voor mij geen optie.
Ook is de Garmin niet afhankelijk van een USB oplader die (zoals mij dus is overkomen) kapot kan gaan door de trillingen of een val.
De smartphone navigatie biedt mij dan weer de flexibiliteit om te switchen tussen de verschillende navigatie apps en kaarten. Ook bieden de moderne apps een betere manier voor het opnemen van tracks en waypoints te markeren en fotograferen.
Let op: smartphone camera kan kapot gaan
Een bekend probleem met smartphone navigatie is dat de camera van je telefoon kapot kan gaan als je hem op het stuur van je motor bevestigt. Door de microtrillingen (op mijn 1-cilinder Tenere zijn het wel meer dan microtrillingen :D) die je stuur doorgeeft kan de camera soms niet meer goed functioneren.
In de praktijk houdt dit in dat de camera continu een trillend beeld laat zien in de preview, waardoor je foto’s of video’s schieten kunt vergeten, tenzij je van wazig onscherp beeld houdt…
Ik gebruik daarom een wat oudere iPhone waarbij de camera door die trillingen al niet meer functioneert.
Bagage – Houd het licht
Ik probeer voor een motorvakantie altijd minimalistisch in te pakken. Vooral qua kleding neem ik echt het minimale mee en de rest wordt voornamelijk opgevuld door kampeerspullen, eetgerei, gereedschap en reserveonderdelen voor de motor.
Maak niet de fout om veel kleding en eten mee te nemen. Je kunt je kleding prima wassen aan een meertje en qua eten zijn er genoeg supermarkten rondom de TET track. Als je om de dag wat eten haalt kom je nooit om van de honger en sleep je geen extra onnodige kilo’s mee.
Het enige wat ik qua eten vanuit Nederland heb meegenomen is een kleine hoeveelheid gevriesdroogd voedsel. Dit weegt niks, vergt alleen wat kokend water en zorgt ervoor dat ik in the middle of nowhere, als ik niet van de track wil afwijken voor een supermarkt, avondeten bij de hand heb.
Heenreis – Een korte oversteek met de pond
Met de motor vanuit Nederland naar Zweden reizen is binnen een dag prima te doen. Voor mij was de snelste route om in Duitsland de ferry te pakken van Puttgarden naar Rodby (Denemarken). Ik had van te voren een retourtje geboekt voor 100 euro. Deze ferry doet er 45 minuten over om aan te meren in Denemarken.
Ik twijfelde een maand van te voren nog om met de auto en een aanhanger te gaan. Als je echter in je eentje rijdt zijn de kosten niet interessant. Vooral als je zelf geen aanhanger hebt en deze moeten huren en daarbovenop ook nog veel meer betaald op de ferry dan die 100 euro retour voor een motor.
Eerste overnachting – Bereid je voor op de dag erna
Omdat ik pas rond een uurtje of zes ’s avonds in Zweden verwachte te zijn, had ik in Lund alvast een hotel geboekt. Dit stadje bevindt langs sectie 1a van de TET, was goedkoop en gaf me de mogelijkheid om in de stad nog even goed te eten.
Om in de sfeer te blijven was een B&B buiten de stad of een camping misschien leuker, maar dan had ik anders moeten plannen en vroeger moeten vertrekken.
Houd er zelf rekening mee dat als je wat later op de dag in Zweden arriveert, wildkamperen er niet altijd in zit omdat je dan nog in het puntje van Zuid Zweden zit. Schaam je dus niet om gewoon voor een dak boven je hoofd te kiezen, goed uit te slapen en de volgende ochtend lekker vroeg te starten.
Gereden secties – Pick your battles
TET Zweden bestaat uit 6 secties: 1a, 1b, 2, 3, 4 en 5. Ik heb eerst sectie 1a en 2 gereden. Op de terugweg heb ik nog een groot gedeelte van sectie 1b gereden. Ik had graag meer willen rijden, maar daarvoor had ik een aantal dingen moeten doen:
- Iedere dag simpelweg eerder moeten opstaan en eerder moeten vertrekken
- Sneller en meer kilometers moeten rijden
- Minder moeten stoppen en zo minder genieten van de natuur
- De laatste twee dagen geen belabberd weer moeten hebben (heb ik geen invloed op)
Rechts: een ingezoomde stukje van een sectie waarin je ziet hoeveel prachtige kleine meren zich langs de tracks bevinden.
In de acht dagen was het gezien mijn rijstijl niet realistisch om de gehele TET Zweden te rijden. Locals vertelden mij ook dat vooral sectie 5 richting de grens met Finland heel veel lange rechte wegen zijn en daarom niet heel interessant is. Even los van het feit dat je ook nog tijd moet incalculeren om vanuit de grens met Finland terug naar Nederland te rijden.
Eenzaamheid – Niet veel anderen op de TET
Zweden is qua oppervlakte elf keer groter dan Nederland met slechts 10 miljoen inwoners. Zweden is qua landschap weliswaar ook vrij vlak, maar de natuur en beleving van de TET in dit Scandinavische land is echt totaal anders.
Met de TET Nederland in mijn achterhoofd had ik verwacht iedere dag mensen op de trails te ontmoeten en verhalen uit te wisselen. Het aantal mensen wat ik uiteindelijk op de TET heb ontmoet kun je praktisch op één hand tellen.
De Zweedse TET gaat i.t.t. de Nederlandse TET ook niet door dichtbevolkte dorpen heen. Vaak zijn het gewoon een paar huisjes of boerderijen hier en daar langs de gravelwegen of bospaden. Wil je in een dorp boodschappen doen, zul je al moeten afwijken van de TET.
Als je solo rijdt kun je je dus voorbereiden op eenzame dagen waarbij je niemand spreekt en slechts af en toe een tegenligger op de trails tegenkomt.
Wildkamperen… met een hangmat
Omdat ik dus een groot leefhebber ben van kamperen, en wildkamperen in Zweden is toegestaan, was het mijn doel om hier zoveel mogelijk gebruik van te maken.
Omdat er in Zweden enorm veel bomen zijn en niet overal vlakke grond, heb ik gekozen om voor het eerst te gaan kamperen met een hangmat. Weliswaar geen traditionele hangmat maar een Amok Draumr.
Het grote verschil met een reguliere hangmat is dat de Draumr dwars over de bevestigingslijn hangt en er een opblaasbare slaapmat in past. Hierdoor lig je in deze hangmat zoals je op een slaapmat in een tent zou slapen, alleen dan nog comfortabeler!
Ik had tevens een tarp mee die ik over de hangmat kan bevestigen om waar nodig beschutting tegen de regen te hebben.
Ik heb enorm genoten van slapen in de Draumr hangmat en zou in een boomrijk gebied niets anders meer willen. Alleen tijdens avonden waarop er enorm veel wind gecombineerd met regen is zou ik misschien de voorkeur geven aan een tent.
De Zweedse blokhutjes/shelters
Als je de tracks van de TET bekijkt, zie je dat er door de linesman langs de route een aantal waypoints in de vorm van shelters (blokhutjes) worden aangegeven. Het leek mij daarom leuk in de buurt van zo’n shelter te kamperen. Veel van deze verblijfsplekken zijn echter in sectie 1a en 2 niet altijd goed bereikbaar met de motor.
Voor het vinden en melden van dergelijke plekken is er een kaart op campwild.org te vinden die door de outdoor gemeenschap wordt bijgehouden, inclusief foto’s.
Als je wilt verblijven in of nabij een shelter raad ik je aan deze map iedere dag te raadplegen één a twee uur voordat je wilt gaan settelen. Dit geeft je de tijd om op zoek te gaan naar een geschikte plek.
Hoe verder je naar het Noorden gaat, des te meer shelters/blokhutjes je zult vinden en des te makkelijker ze te bereiken zijn met de motor.
Campings – Voor het gemak en een warme douche
Als je geen interesse hebt in wildkamperen zijn er genoeg (simpele) campings waar je je tentje kunt opzetten en een warme douche kunt nemen. Als je later in de avond arriveert en de receptie al dicht is kun je meestal gewoon je tentje opzetten en de volgende dag afrekenen bij de receptie.
Houd er wel rekening mee dat je niet op iedere camping kunt pinnen en ze in Zweden geen euro’s hebben. Het is dus verstandig altijd wat Zweedse Kronen op zak te hebben.
Het enige voordeel van een camping (naast de warme douche) vind ik de interactie met andere motorrijders. Helaas is het geen garantie dat je die daar iedere avond treft. In mijn ervaring zijn de meeste campings voornamelijk gevuld met oudere lieden in campers.
Het is overigens op veel campings ook mogelijk om in een blokhutje te verblijven. Dit heb ik eenmaal moeten doen omdat het enorm waaide en regende. Niet super avontuurlijk, maar wel heerlijk warm, droog en windvrij.
De verschillende Zweedse landschappen en wegen
TET Zweden bestaat voornamelijk uit double track gravelwegen en bospaden. Verwacht niet te veel technische single trails. Het type gravel op de wegen kan per keer heel erg verschillen. Soms is het fijn grind, een andere keer weer heel grof.
Afhankelijk van wanneer in het seizoen je rijdt kan het zo zijn dat er nieuw gravel is gestrooid, waardoor het rijden wat uitdagender kan worden omdat je banden dieper wegzakken in het gravel.
Net als in Noorwegen loopt de TET in Zweden soms door nationale parken heen. Hier tref je wat meer onverharde grond (combi van gras, aarde en grind) en minder gravelwegen.
Over Noorwegen gesproken, de Zweedse TET gaat logischerwijze door heel veel bos. Ook betreft het vlak of heuvelachtig landschap. Een groot verschil met Noorwegen is dat je in Zweden door de enorme hoeveelheid bos en vlakke landschappen in de meeste gevallen niet ver vooruit kan kijken.
Toen ik in 2018 in Noorwegen aan het toeren was kon je door de hoogteverschillen en open vlaktes vaak een inschatting maken van hetgeen op je pad komt. In Zweden is dat altijd weer een verassing!
Mijn ervaring samengevat na 8 rijdagen
Zweden heeft niet teleurgesteld.
Ik heb genoten van de trails, de natuur, het wild kamperen en de vriendelijke mensen. In gesprek met enkele vrienden en kennissen (die de Zweedse TET niet gereden hebben, go figure) werd voorspelt dat zoveel bos en relatief vlak landschap vast wel gaat vervelen.
Het tegendeel was echter waar…
Ondanks dat de TET trails in Zweden niet super technisch zijn en er inderdaad enorm veel bossen en meren zijn, heeft het me nimmer nooit verveeld. De landschappen blijven variëren op hun eigen manier.
Ik moet ook zeggen dat op de een of andere manier zoveel natuur en zo weinig mensen ook een sterk gevoel van vrijheid geeft. Zweden is een gigantisch land wat, vooral richting het Noorden, heel dunbevolkt is en enorm veel prachtige natuur heeft.
Kunnen overnachten waar je wilt, een kampvuur kunnen maken zonder dat de brandweer wordt gebeld en uren kunnen rijden zonder dat je iemand tegenkomt, geeft mij het gevoel dat ik niet continu aan regeltjes hoef te conformeren, maar één kan zijn met de natuur en mijn motor.
Plannen voor volgend jaar
In 2022 wil ik alsnog sectie 3 en 4 rijden en als alles meezit nog een stukje TET Noorwegen erbij pakken. Met de ervaring die ik in 2021 heb opgedaan durf ik nu veel meer aan en weet ik wat te verwachten.
De volgende keer wil ik tevens meenemen om zo vanuit de lucht videobeelden te maken van de prachtige natuur en zo op mijn YouTube kanaal een beter beeld te geven van het geheel.